Wyrok NSA w sprawie dotyczącej zawieszenia biegu terminu przedawnienia
W dniu 8 marca 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok w sprawie I FSK 2117/21 w którym uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie.
NSA powołał się przy tym m.in. na poglądy adw. Pawła Daszczuka wyrażone w artykule „Wpływ postępowania karnego skarbowego na bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego„, opublikowanym w Przeglądzie Podatkowym 2012, nr 1, s. 28-35.
Sprawa dotyczyła przede wszystkim art. 70 § 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). zgodnie z którym bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania.
NSA wskazał, że postawienie zarzutów, jak i postanowienie uzupełniające te zarzuty pełni rolę wszczęcia postępowania karnego skarbowego w rozumieniu cytowanego przepisu. Pogląd ten pozwala na kwestionowanie stanowiska organów podatkowych, które uważają, że samo postanowienie o wszczęciu postępowania karnego skarbowego w sprawie (faza in rem) stanowi skuteczną podstawę zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Tymczasem podatnik może w ogóle nie wiedzieć o tym, że takie postępowanie się toczy i nie ma możliwości wglądu w akta takiej sprawy dopóki podatnikowi nie zostaną przedstawione zarzuty (faza in personam).
Jak wskazano w artykule Wpływ postępowania karnego skarbowego na bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego: „Wniosek taki jest uzasadniony tym, że dopiero z chwilą przedstawienia zarzutów dochodzi do skonkretyzowania czasu, miejsca i podmiotu, któremu jest zarzucany czyn, co pozwala na ustalenie, że sprawa dotyczy konkretnego zobowiązania, które nie zostało wykonane. W takim przypadku dochodzi do powiązania zobowiązania podatkowego, które nie zostało wykonane, z osobą, której przedstawiono zarzut popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. To powiązanie pozwala na ustalenie, że między zaległością podatkową a postępowaniem karnym zachodzi związek, o którym mowa w art. 70 § 6 pkt 1 o.p.” (Przegląd Podatkowy 1/2012, s. 33).
Link do wyroku NSA I FSK 2117/21